آیا ایران هم می تواند صاحب ارز دیجیتال گردد؟
به گزارش وبلاگ ورزشی 90، ارزهای دیجیتال در حال تحکیم پایه های خود در نظام پولی جهانی هستند و در این شرایط به نظر می رسد که باید برای مواجهه با این نظام جدید پولی آماده شویم؛ ساخت ارز دیجیتال ایرانی یکی از احتمالات است که کارشناسان مالی برای آن ایده های مختلفی دارند.
به گزارش خبرگزاری وبلاگ ورزشی 90 ، ظهور ارزهای دیجیتال و پذیرش آن ها در مبادلات مالی از سوی مردم و فعالان مالی، پدیده جدیدی است که بر پایه رشد سریع تکنولوژی ایجاد شده و ساختار نظام های پولی و بانکی جهان را در راستا ایجاد تحولی عمیق قرار داده است. ارزهای خصوصی و غیرملی مانند بیت کوین در کنار ارزهای ملی مانند ارز دیجیتال دولت چین، همگی نوید بخش آینده ای متفاوت در بازارهای پولی جهان است.
مهدی نصرتی، اقتصاددان و مدرس دانشگاه روز شنبه در گفت و گو با ایرنا در همین رابطه گفت: ارزهای دیجیتالی به دلیل آنکه موجب تسهیل در مبادلات مالی هستند، دیر یا زود راه خود را در مبادلات تجاری بازخواهند کرد. اگر این ارزها پیروز بشوند که ارزهای قدرتمند موجود در بازار مانند دلار و یورو را شکست دهند، می توان گفت در نظام پولی و بانکی جهان تغییرات زیادی رخ خواهد داد. اتفاقی که به نظر می رسد با سرانجام مراحل آزمایشی ارز دیجیتالی دولت چین، دور از دسترس نباشد. بر همین اساس سایر کشورهای جهان باید از هم اکنون به فکر سازگار کردن خود با این ساز و کار جدید پولی باشند.
ارز دیجیتال چین علیه انحصار دلار و یورو
وی افزود: در حال حاضر عظیمترین مخالفان ارزهای دیجیتال در جهان دولت آمریکا، دولت های اروپایی و سایر کشورهایی هستند که ارزهای سنتی معتبری دارند. آن ها برای حفظ انحصار صندلی ارز کشورهای خود در مراودات بین المللی، خواستار حفظ وضع موجود هستند. بنابراین ارزهای دیجیتال عمدتا برای کشورهایی که ارزهای ملی قوی ندارند و برای مراودات بین المللی خود ناچار به استفاده از ارز سایر کشورها هستند، جذابیت بیشتری دارد و دقیقا از همین زاویه است که دولت چین که مشاهده می نماید، یوآن به عنوان ارز سنتی این کشور توان رقابت کمی با دلار و یورو دارد، به فکر راه اندازی نسخه دیجیتال بر پایه یوآن، افتاده است.
وی افزود: چین به دنبال آن است تا بتواند از این بستر جدید به نفع اقتصاد کشور خود بهره ببرد و علیه انحصار دلار وارد کارزار گردد. ویژگی ارز دیجیتال چین این است که احتیاج به بانک به عنوان واسطه ندارند و مبتنی بر موبایل خواهد بود و از هم اکنون نیز یک بازار بسیار عظیم به نام آفریقا و کشورهای کمتر توسعه یافته را هدف گذاری نموده است به گونه ای که مردم در مناطق دورافتاده بتوانند به راحتی با یکدیگر ولی برمبنای پول چین دادو ستد نمایند. همچنین در حوزه تجارت بین الملل نیز از آنجایی که چین عظیمترین صادر نماینده در جهان است، می تواند از این مزیت در جهت رواج هرچه بیشتر پول خواهد و حذف سایر ارزها استفاده کند. در واقع چین در کنار طرح کمربند و راه که یک سرمایه گذاری سنگین در زیرساختهای جاده ابریشم است، به دنبال یک جاده ابریشم دیجیتال نیز هست که نقش اصلی را در آن، پول دیجیتال چین ایفا خواهد نمود.
این کارشناس پولی و بانکی در ادامه به تشریح موقعیت ایران در این نظم نوینی که ممکن است در آینده مالی جهان رخ دهد پرداخت و شرح داد: متاسفانه قانون پولی ایران متاثر از دوره ای است که پس از جنگ جهانی دوم قدرت های جهانی در کنفرانس برتون وودز پذیرفتند تا از دلار به عنوان ارز مشترک بین المللی استفاده نمایند. طبق این قانون، ریال ارزش معینی در برابر طلا دارد که در واقع روح توافق برتوون وودز در آن برقرار است. در حالی که این توافق در دهه 1970 به سرانجام خط خود رسید و در واقع بعد از فروپاشی برتون وودز عملا تورم مزمن هم در ایران آغاز شد و از اواخر دوره پهلوی تا به امروز ادامه یافته است. یعنی عملا پس از آن مقطع، هیچ قید و بند معینی برای حفظ ارزش پول ملی و جلوگیری از تورم وجود نداشته است. لذا احتیاج است تا سیاستگذاران پولی و بانکی کشور، برای آینده ارز ملی کشور و سایر احتمالات جایگزین آن، متناسب با نظام جدید پولی جهان چاره اندیشی نمایند.
سوءاستفاده آمریکا از دلار در دوران تحریم
وی با اشاره به جذاب بودن شکسته شدن قدرت دلار برای دولت ایران، اعلام کرد: دولت آمریکا در این سال ها از قدرت دلار در جهان سوءاستفاده های فراوانی نموده است که یکی از معین ترین نمونه های این رفتار را در تحریم های دونالد ترامپ علیه ایران شاهد بودیم. به واقع بسیاری از کارشناسان چه در ایران و چه در آمریکا انتظار نداشتند که دلار تا این حد توانمند باشد که دولت آمریکا بتواند به تنهایی تمامی راه های مبادلات تجاری ایران را مسدود کند. به همین دلیل در شرایط فعلی که در جهان رقبای خصوصی و دولتی دیجیتالی برای دلار در حال سر برآوردن و قدرت یافتن هستند، این امیدواری ایجاد شده است که در آینده دیگر امکان تحریم های یکجانبه ای مشابه آنچه در دوره ترامپ رخ داد، برای هیچ قدرتی وجود نداشته باشد. سواستفاده مهم تر آمریکا از موقعیت دلار، امتیاز چاپ بی حساب و کتاب پول بوده است به گونه ای که صرفا به دلیل موقعیت انحصاری خود برای خود خلق ثروت نموده است.
نصرتی ادامه داد: استقبال از ارزهای دیجیتال در جهان از جنبه دیگری هم می تواند برای ایران جالب توجه باشد، چرا که در این صورت دیگر ایران دغدغه عدم دسترسی به چرخه دلار (U-turn) را نخواهد داشت و به عنوان مثال با هماهنگی با دولت چین می تواند از ارز دیجیتالی این دولت برای مبادلات تجاری خود استفاده کند. این ابزار بهترین بستر برای خلاصی از تحریم های بانکی می تواند باشد.
پول دیجیتال ایران با چه پشتوانه ای باید منتشر گردد؟
این استاد دانشگاه در ادامه به احتمال ساخت ارزهای دیجیتالی در ایران هم اشاره نمود و گفت: این یک واقعیت است که امروز در جهان علاوه بر بنگاه های خصوصی، احتمالا بسیاری از دولت ها نیز مشابه چین به صرافت تاسیس ارزهای دیجیتال ملی برای کشور خود بیفتند. امری که برای ایران هم احتمال آن وجود دارد. در حال حاضر نیز بخش هایی در داخل کشور در حال آنالیز این امکان هستند. البته بر خلاف تجربه چین، این ارز نمی تواند بر بستر ریال به عنوان واحد پول ملی باشد، چرا که ریال امروز ارزی معتبر در جهان محسوب نمی گردد.
وی افزود: به اعتقاد بنده، راه حل مناسب برای ایران این است که ارزهای دیجیتالی خود را بر اساس پشتوانه ای ارزشمند، مانند سکه طلا عرضه کند. بر این اساس سکه های امامی که بانک مرکزی فراوری می نماید می تواند مبنای فراوری ارز دیجتالی ملی برای ایران بگردد. البته این یک پیشنهاد رویاپردازانه نیست و در حال حاضر مشایه این ایده در قالب گواهی سکه طلا در بازار بورس در حال اجرا است. اگر با تدوین ساز و کاری، همین گواهی ها قابلیت مبادله خارج از بورس را داشته باشند خود به خود تبدیل به ارزی دیجیتال خواهند شد.
نصرتی علاوه بر ایجاد ارز دیجیتال بر پایه سکه طلا پیشنهاد ایجاد ارز دیجیتال به پشتوانه بنزین را هم برای ایران مناسب دانست و شرح داد: پیشنهاد دیگری که به اعتقاد من برای سیستم مالی ایران مناسب است، ایجاد ارز دیجیتالی با پشتوانه بنزین است. در یکی دو سال اخیر بحث شیوه جدید سهمیه بندی بنزین همیشه مطرح بوده است و این پیشنهاد بر مبنای سهمیه بندی بنزین و آزادی مبادله آن قرار گرفته است.
وی شرح داد: در حال حاضر مجلس به دنبال طرحی است که سهمیه بنزین به جای خودروها به افراد اختصاص یابد. این طرح با عدالت سازگاری بیشتری دارد. همچنین در طرح مجلس مقرر شده است که امکان مبادله سهمیه بنزین وجود داشته باشد به گونه ای که کسی که مازاد بنزین دارد بتواند آن را به کسی که کمبود دارد بفروشد. حال اگر تبادل این سهمیه ها به صورت غیرمتمرکز و آزادانه باشد، به گونه ای که مردم بتوانند این سهمیه های بنزین خود را در داد و ستدهای روزمره خودشان به عنوان وجه مبادله کالا استفاده نمایند، این خودش تبدیل به یک ارز دیجیتال خواهد شد. که می تواند فواید زیادی برای اقتصاد کشور داشته باشد.
نصرتی در سرانجام تاکید نمود: علاوه بر این دولت ایران با تدوین قوانینی می تواند امکان ایجاد ارزهای دیجیتال خصوصی را هم در داخل کشور فراهم سازد. همانگونه که بیت کوین امروز یک پول خصوصی است. البته بیت کوین از نوع ارزهای دیجیتال مبتنی بر ماینینگ (استخراج) و دارای تعداد محدود است. پیشنهادهایی که من مطرح کردم برای ارزهای مبتنی بر کالا است. اما نباید فراموش کنیم که صرف ایجاد پشتوانه ارزشمند برای ارز دیجیتال امکان پیروزیت برای آن فراهم نمی سازد، اتفاقی که برای دولت ونزوئلا رخ داد و کوشش این کشور برای ایجاد ارز دیجیتال باخت.
->
منبع: خبرگزاری آریا