زلزله ایوانکی یک پیغام هشدار است، فرونشست زمین در اطراف تهران خطر زلزله را مهیب تر می نماید
به گزارش وبلاگ ورزشی 90، شرق نوشت: وقوع زمین لرزه ای کوچک با بزرگای 2.5 در میانه روز 12 دی 1401 روی گسل ایوانکی در شرق شریف آباد، شهرستان پاکدشت در جنوب شرق تهران، با وجود آنکه موجب خسارتی نبود، ولی یادآوری مهمی بر فعال بودن گسل مهم ایوانکی در محدوده جنوب شرق استان تهران است.
گسل فعال ایوانکی با حدود 80 کیلومتر طول از شهر ایوانکی و مجاور شریف آباد و پاکدشت عبور می نماید و به منطقه جنوب شرق تهران در مجاورت منطقه 15 شهرداری و مشیریه می رسد.
علاوه بر احتمال انتساب زمین لرزه های تاریخی ری به پهنه گسله ایوانکی، شواهد عینی از بریدگی رسوبات عهد حاضر -هولوسن- و لرزه زابودن این گسل، با توان لرزه زایی با بزرگای 7.5 وجود دارد.
زلزله های دیگر در دهه گذشته روی این گسل شامل زلزله با بزرگای 3.3 در 18 بهمن 1399 شریف آباد و بعلاوه زلزله های 26 مهر سال 88 با بزرگای 4.0 و زلزله اول اسفند 89 با بزرگای 4.1 در همین محل است. از سوی دیگر این منطقه جنوب شرقی استان تهران ناحیه ای است که از سوی وزارت راه و شهرسازی به عنوان منطقه ای مجاز برای استقرار جمعیت بیشتر و اجرای بخشی از برنامه های طرح نهضت ملی مسکن شناخته می گردد.
21 شهریور 1401 مدیرکل راه و شهرسازی استان گفت: 980 هزار نفر ثبت نام اولیه نهضت ملی مسکن داشته ایم که شامل شهر های تازه پرند، هشتگرد و ایوانکی در استان تهران بوده که پس از پالایش های نهایی103 هزار نفر تأیید نهایی شده اند. از شروع این طرح در کشور برای ساخت بیش از یک میلیون و 666 هزار واحد مسکونی زمین تأمین شده و همچنان کمبود زمین یک مشکل بزرگ در این طرح است، اما در استان تهران حتی 60 درصد بیش از تعداد متقاضیان واجد شرایط، زمین تأمین شده است! کل تقاضای ثبت شده برای نهضت ملی مسکن 5.4 میلیون نفر بوده که بر اساس آمار های راه و شهرسازی تهران، 18.1درصد از کل تقاضا (حدود یک میلیون نفر) مربوط به مرکز بوده است.
این اظهارات نشان می دهد در استان تهران همچنان جذابیت زیادی برای جذب جمعیت وجود دارد و دولت در جهت تأمین فضای بیشتری برای این جمعیت تازه برنامه ریزی می نماید.
خشک سالی، تمرکز جمعیت در شهر های بزرگ، آلودگی هوا، تغییرات اقلیمی، تحریم ها، استفاده ناکارآمد از آب و منابع طبیعی و عدم اجرای مقررات زیست محیطی موجود، بحران آلودگی هوای کنونی در پیرامون تهران را تشدید نموده است. منابع آب ناکافی مردم را مجبور به مهاجرت می نماید و بر مسائل شهرک های حاشیه نشین در اطراف تهران، به ویژه در منطقه پاکدشت، ورامین، ری، رباط کریم و پرند می افزایند. آبخوان ها در حال تخلیه هستند. آلودگی هوا شرایط زندگی را به طور فزاینده ای چالش برانگیز نموده است. فرسایش بادی باعث افزایش بیابان زایی زمین های کشاورزی شده است.
طبق آمار ها و اعلام اداره کل راه و شهرسازی استان تهران در 22 شهریور 1401، معادل 162 درصد متقاضیان واجد شرایط، تأمین زمین شده و از این منظر مسئله ای برای نهضت خانه سازی مرکز متصور نیست؛ هرچند هنوز شرایط معرفی متقاضیان به پروژه ها نامساعد است.
مدیرکل اداره کل مذبور سه ماه بعد در 23 آذر 1401 ابراز کرد: فاز اول پروژه نهضت ملی مسکن پاکدشت در بهار 1402 به شرط واریز به موقع تسهیلات بانکی افتتاح می گردد و شاهد خانه دارشدن بیش از 600 خانواده خواهیم بود. حدود 55 هزار نفر از شهروندان تهران و پاکدشت در نهضت ملی مسکن این شهر ثبت نام نموده بودند که 12 هزار نفر تأیید نهایی شده و تا به امروز هزارو 300 نفر واریز وجه داشته و به پروژه های تازه در فاز های بعدی متصل شده اند.
حدود چهار هزار واحد نهضت ملی مسکن به وسیله اداره کل راه و شهرسازی استان تهران در دست اجراست که به صورت میانگین 45 درصد پیشرفت فیزیکی دارد. پروژه ها در تهرانسر، شهریار، اسلامشهر، رباط کریم، قرچک و پاکدشت قرار گرفته است. پروژه 336 واحدی قرچک و 630 واحدی پاکدشت ازجمله آن ها هستند. پروژه های مسکن ملی استان تهران در محدوده شهری قرار گرفته است و از خدمات زیربنایی بهره می برد. پروژه قرچک در مرحله پیشرفت فیزیکی 20 درصد و پاکدشت در مرحله 63 درصد پیشرفت قرار گرفته است.
توجه گردد که محدوده قرچک و پاکدشت، محدوده های مهم فرونشست زمین به علت تخلیه آب زیرزمینی در دشت های اطراف تهران نیز هستند. این دو محدوده شهری روی مخروط افکنه رودخانه جاجرود بنا شده و به ویژه از نیمه دهه 80 شمسی، با آبگیری سد ماملو، استقرار جمعیتی در این ناحیه شدت گرفت و هم زمان به علت کنترل و انتقال آب سد ماملو به شهر تهران و با برداشت سریع تر از آب زیرزمینی در دشت های پاکدشت و ورامین، فرونشست زمین در هر دو محدوده در 15 سال اخیر شتاب گرفته است.
انتخاب چنین محل هایی برای استقرار جمعیت بیشتر، خبر از مسائلی بزرگ تر برای استان و شهر تهران و مردمان حاشیه نشین فعلی و بعدی در این شهر ها می دهد. از وقوع زمین لرزه بزرگ بعدی در محدوده تهران که از نظر علم زلزله شناسی حتمی است، ولی زمان دقیقش را هنوز نمی دانیم، نباید در چنین آنالیز هایی غافل شد.
منبع: فرارو